Chó Bắc Hà Trắng / Top 16 Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 12/2023 # Top Trend

Chó Bắc Hà được gọi là giống chó quốc khuyển của nước ta. Như các bạn đã biết thì Việt Nam hiện nay có 4 giống chó được cho là quốc khuyển. Chó phú quốc, chó mông cộc, chó dingo Đông Dương và chó Bắc Hà. Mỗi giống trên đều có những đặc điểm riêng rất ưu việt: dũng mãnh, dẻo dai, thông minh, kỷ luật…tuy nhiên chúng đều có chung một đặc điểm đó là mang đậm bản sắc Việt Nam.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về một trong bốn “tứ đại danh khuyển” của Việt Nam là chó Bắc Hà.

Giống chó Bắc Hà

Nguồn gốc của giống chó Bắc Hà

Chó Bắc Hà là giống chó xuất hiện và được sử dụng khá sớm trong cuộc sống của những người dân Việt Nam. Lâu nay, chúng được biết đến với tên gọi chung là chó xù hay chó xồm.

Từ trước đến nay nó là giống chó được đồng bào H mông vùng Bắc Hà , Lào cai nuôi để làm chó săn, làm bạn đồng hành trong những chuyến đi rừng hay nuôi làm chó bảo vệ.

Chó Bắc Hà có nhiều đặc điểm rất giống với loại chó chow chow của vùng Tây Tạng Trung Quốc. Chính vì thế nhiều giả thuyết cho rằng, tổ tiên giống chó bắc hà cũng là giống chó thuộc vùng đất Hy Mã Lạp Sơn.

Trong quá trình di cư của người H’mông (dân tộc này bên Trung Quốc gọi là Miêu Tộc, sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam gọi là Người Mèo) có nguồn gốc từ các nhóm dân cư ở Seberi tràn vào lãnh thổ Trung Hoa để tìm kiếm vùng đất ấm áp hơn từ 5000 năm trước, họ đã mang theo những con vật nuôi của mình theo hành trình di cư từ Seberi qua phía tây vào Cao nguyên Thanh Hải của nước Trung Hoa, rồi qua xuống ngả Miến Điện, Bắc Thái Lan và ngày nay sinh sống ở biên giới hai nước Việt Nam và Trung Quốc. Người H’mông sinh sống nhiều ở Tây Bắc Việt Nam bắt đầu từ cuối thời Hậu Lê.

Như vậy, nó là một trong số ít những giống chó gắn bó với dân tộc Việt Nam từ thời xa xưa.

Đặc điểm của chó Bắc Hà

Giống chó Bắc Hà – một trong tứ đại danh khuyển

Chúng là loại chó lông xù, cổ gáy thường bờm lông mọc rất tốt giống như bờm sư tử . Lông đuôi hình bông lau hay đuôi sóc (ảnh 2). Với 2 đặc điểm nổi bật này, chó bắc hà thực sự là một loại chó đẹp, và nhiều nơi họ còn cho rằng đây là loại chó mang tính phong thủy.

Nhìn chung, chúng có những đặc điểm chính về ngoại hình như sau:

– Là giống chó có kích thước trung bình.

– Chiều dài thân hơi dài hơn chiều cao, khung xương gọn gàng.

– Có bộ lông dài, lớp lông dày

– Đôi tai vểnh.

– Đuôi xù (đuôi bông, dạng đuôi sóc) xoăn cuộn trên lưng hoặc buông thõng xuống quá kheo chân.

– Có bộ lông cổ và vai dài tạo thành bờm cổ cách biệt với lông trên thân.

– Có các màu lông khác nhau như trắng, đen, vàng, vện, xám, khoang. Một số cá thể có màu hung đỏ.

Khi chuyển động, chó Bắc Hà có bước chạy nhẹ nhàng nhưng vững chắc. Với tốc độ trung bình, các bàn chân tạo thành 2 đường thẳng song song. Ngoài ra, nó còn có thể thay đổi hướng chuyển động dễ dàng và khéo léo, cũng như chuyển động với tốc độ cao trên những địa bàn có địa hình chia cắt phức tạp.

Tính cách nổi bật của giống chó Bắc Hà

Một loại chó sống trên vùng cao, và thường được sử dụng làm bạn đồng hành trong mỗi chuyến đi của người dân tộc vùng cao. Hơn nữa chó bắc hà luôn đề cao cuộc sống bầy đàn, Chính vì thế mà nó có tính cách đặc biệt phục tùng và trung thành với người chủ của chúng. Chúng cũng thường được nhiều người lựa chọn trong những chuyến đi săn dài ngày.

Chó bắc hà rất nhanh nhẹn và hoạt bát, phản xạ nhanh nhậy sắc bén, nên chúng là một trong những loại chó đặc biệt thông minh, dễ huấn luyện, rất kỷ luật và rất biết nghe lời chủ.

Nhìn chung, chúng có một số tính cách nổi bật như sau:

– Linh hoạt, nhanh nhẹn.

– Ham huấn luyện.

– Thân thiện với các thành viên trong gia đình, nhưng rất hoài nghi và cảnh giác với người lạ.

– Thần kinh ổn định, không biết sợ nhưng không hiếu chiến.

– Đa năng, có thể sử dụng để chăn gia súc hoặc huấn luyện làm chó nghiệp vụ (đánh hơi, canh gác).

Ngày nay tại Bắc Hà, Lào Cai người dân bản vẫn còn nuôi rất nhiều giống chó này (hầu như mỗi nhà đều có ít nhất là một con) và vào mỗi dịp cuối năm, tại các phiên chợ tết vùng cao Bắc Hà, bà con dân bản lại mang những chú chó của mình xuống chợ để mua bán, trao đổi với những người yêu chó từ khắp nơi về đây.

Như vậy, dù có khá nhiều giống chó ngoại du nhập vào nước ta nhưng “tứ đại danh khuyển” trong đó có chó Bắc Hà luôn giữ được bản sắc riêng của mình, mang đậm chất và hồn Việt Nam và cũng được rất nhiều người quý trọng, coi như những người bạn thân thiết.

 VietDVM team

Lên núi “săn quốc khuyển”

Ngày cuối năm, trên xã vùng cao Bản Già, huyện Bắc Hà, giữa trưa mà sương mù vẫn trắng xóa, nhiệt độ chỉ khoảng 8 độ C. Sau bữa cơm trưa đơn giản, Thào Mùa, thanh niên người Mông lại tiếp tục công việc quen thuộc là lặn lội đến những thôn, bản tít hút trên đỉnh núi để săn tìm loài chó “lửa” quý hiếm.

Bảo tồn loài chó quý của Bắc Hà

Thào Mùa chia sẻ rằng, từ lâu, người Bắc Hà, đặc biệt là dân tộc Mông, đã nuôi được giống chó lông xù, chó cộc đuôi dũng mãnh như sư tử, săn thú cực giỏi, mà trông nhà cũng rất tốt. Mấy năm trở lại đây, biết trên Bắc Hà có giống chó quý hiếm, nên nhiều người mê nuôi chó khắp nơi không ngại “đổ” tiền ra để được sở hữu giống chó này.

Cũng vì thế, giống chó ở Bắc Hà ngày càng bị săn lùng ráo riết, những chú chó con loại tốt có giá từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng, chó to mã đẹp có giá cả chục triệu đồng. Cá biệt, có chú chó lông xù màu đỏ, gọi là chó “lửa” là “hàng độc” đang được bán với giá 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng.

Chợ tù đế Bắc Hà thu hút đông du khách tới tham quan.

Lần này lên Bắc Hà đúng dịp áp Tết Mậu Tuất, tôi còn được mấy người bạn giới thiệu làm quen với anh Sùng Quang Quân, dân tộc Phù Lá ở xã Na Hối, người đam mê giống chó của Bắc Hà. Anh Quân bảo, muốn tìm hiểu về giống chó này thì phải đi chợ chó Bắc Hà, tiếng Mông gọi là “chợ tù đế”.

Quả thực, tôi đã đi nhiều chợ phiên vùng cao, nhưng chưa thấy ở đâu bán nhiều chó như “chợ tù đế” ở Bắc Hà. Đồng bào các dân tộc vùng cao Bắc Hà, Si Ma Cai, thậm chí từ Hà Giang mang về đây những chú chó đẹp nhất. Chó to, chó nhỏ đủ loại, có chú màu đen tuyền, có chú lại trắng như bông, có chú toàn thân vằn vện như hổ.

Là người có nhiều kinh nghiệm chọn mua chó Bắc Hà, anh Quân bảo, chó ở đây thuần chủng từ nhỏ đã có đôi tai cúp, lông xù như bông, khi lớn lên, lông chúng dài ra, phần lông cổ xù bờm sư tử đực, đuôi đẹp như đuôi sóc. Còn có loại chó H’Mông cộc đuôi từ khi mới sinh ra, tai vểnh, lông ngắn, dáng nhanh nhẹn như sói rừng, là những “thợ săn” bậc nhất.

Huyền thoại sói lửa cao nguyên

Theo lời các cụ già người Mông trên “cao nguyên trắng” kể lại, trước đây, trên vùng cao Bắc Hà có một đàn sói lửa, chúng sống trên núi cao, hay bắt gia súc của người dân. Một mùa đông giá rét, mọi người trong bản hoảng hồn khi thấy những con chó đực trong bản đều bị cắn chết bi thảm với nhiều vết thương.

Thì ra, con sói lửa đầu đàn đã xuống bản và cắn chết tất cả chó đực của xóm để giành quyền giao phối với đàn chó cái. Một thời gian sau đó, đàn sói lửa không về làng nữa và người ta thấy một số chó con được sinh ra có lông màu hung đỏ như chó sói, đặc biệt là tính có phần hoang dại, hung tợn. Nguồn gốc của chó Bắc Hà có lẽ bắt nguồn từ đó.

Ông Đoàn Văn Quang, người lính quê miền xuôi, lên Lào Cai lập nghiệp mấy chục năm nay, cũng là người sở hữu những chú chó lửa Bắc Hà đẹp nổi tiếng, chia sẻ: Tôi cũng từng nghe câu chuyện do những người già ở Bắc Hà kể lại, trước đây, “vua Mèo” Hoàng A Tưởng có nuôi một đàn chó “lửa” dũng mãnh lắm, chuyên phục vụ cho những chuyến đi săn hươu, nai, gấu, lợn rừng trên núi cao. Khi người Pháp lên Bắc Hà có mang theo đàn chó Tây, đó là giống chó chăn cừu nổi tiếng. Thấy “vua Mèo” có đàn chó dữ, người Pháp đưa đàn chó Tây đến để thách đấu nhưng những con chó tây to cao, hung tợn đã bị đàn chó “lửa” của Hoàng A Tưởng “bày binh bố trận” cắn cho tan tác.

Cũng theo ông Quang, giống chó Bắc Hà không chỉ có bộ lông xù nhìn oai vệ như sư tử mà còn rất tinh khôn, dũng mãnh, phẩm chất nổi bật nhất là khả năng trông nhà, bảo vệ chủ cực tốt. Nhà nào nuôi chó Bắc Hà thì ngay cả những tên trộm “cao thủ” mấy cũng phải kiềng.

“Đàn chó Bắc Hà của tôi bảo vệ nhà cực tốt, người lạ đặt chân vào cổng nhà hay khu vực thuộc lãnh thổ của gia đình đều bị chúng tấn công khi chủ vắng mặt. Chúng còn rất giỏi săn thú, biết phối hợp với nhau theo tổ chức của đàn rất ăn ý, con thú nào bị săn cũng không thể chạy thoát. Đặc tính này của chó Bắc Hà rất giống với chó sói”, ông Quang nói.

Nghe ông Quang kể khiến tôi nhớ lại câu chuyện có thật về đàn sói lửa nhiều lần về làng tấn công gia súc ở vùng cao tỉnh Sơn La, Kon Tum những năm qua. Tiếng tru của chúng trở thành nỗi ám ảnh của người dân địa phương. Theo các tài liệu ghi lại, ở vùng Tây Bắc, hai khu rừng còn nhiều chó sói lửa nhất là rừng Sốp Cộp giáp Lào và rừng Huổi Luông, cánh rừng giáp 3 huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) và Sìn Hồ, Than Uyên (Lai Châu).

Bảo vệ nguồn gen quý

Trở lại câu chuyện với Sùng Quang Quân, là người sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Bắc Hà, anh rất tự hào vì quê hương mình có giống chó quý hiếm. Buổi trưa hôm đó, tôi về thăm nhà anh Quân, vừa bước vào trang trại phía sau nhà, có đến hơn chục con chó to như sư tử chồm ra, con nào con nấy nhe nanh, xù lông khiến tôi giật thót tim. Anh Quân quát một tiếng “thôi”, đàn chó nghe lệnh đi vào chuồng không sủa nữa. Thì ra từ một người mê nuôi giống chó Bắc Hà, có thời gian làm nghề “săn quốc khuyển” để bán, từ năm 2023 anh đã làm một việc chưa từng có đó là bỏ ra cả trăm triệu đồng để mở một… trại chó Bắc Hà.

Anh Quân chia sẻ rằng, nhìn những chú chó Bắc Hà đẹp cứ dần dần bị bán đi, bị lai tạo thấy đau lòng, nên anh mới quyết tâm tuyển chọn đàn chó bố mẹ thuần chủng về nuôi với hy vọng sẽ bảo tồn được nguồn gen quý hiếm. Có thời điểm, trại chó của anh lên tới trên 80 con chó. Khi nhân ra được đàn chó con thuần chủng, anh Quân cung cấp cho những người thực sự đam mê và thường xuyên trao đổi kinh nghiệm về nuôi dưỡng, chăm sóc, huấn luyện giống chó Bắc Hà.

Vợ chồng ông Đoàn Văn Quang và những chú chó quý.

Trong giới mê săn chó cả nước, thì cái biệt danh Thành babilon ở thành phố Hải Phòng đã quá quen thuộc. Trò chuyện với tôi, anh Thành bảo vì mê chó Bắc  Hà mà cách đây nửa năm đã bỏ ra hơn 100 triệu đồng để tuyển chọn giống chó “lửa” Bắc Hà về Hải Phòng nuôi sinh sản.

Hiện nay, trại chó của anh Thành có tới 170 con chó bản địa, gồm các dòng chó quý hiếm, như chó Phú Quốc, giống chó Bắc Hà, giống chó vùng cao đuôi cộc (một số người gọi là giống chó H’Mông).

Trong số đó, có 10 chú “chó lửa” Bắc Hà là anh Thành quý hơn vàng. Các cụ bảo “khuyển mã chi tình”, tôi đã nuôi rất nhiều dòng chó bản địa của Việt Nam, nhưng thấy chó Bắc Hà vừa có dáng đẹp, lại là giống chó hội tụ nhiều phẩm chất nổi bật như tình cảm, trung thành, tinh khôn, dũng mãnh, xứng đáng là “quốc khuyển”, anh Thành nhận xét.

Ông Nguyễn Minh Khang, Hiệp hội những người yêu chó giống Việt Nam (VKA), Trưởng Ban Phát triển chó bản địa của VKA chia sẻ với tôi: “Hiện nay, ở Việt Nam có 3 loài chó quý cần được bảo tồn là chó xoáy Phú Quốc, giống chó H’Mông đuôi cộc và chó Bắc Hà. Chúng tôi mong muốn rằng, trong thời gian tới sẽ sớm hoàn thiện Bản tiêu chuẩn chó giống Bắc Hà để giống chó này tham gia các hội thi, như Dog show Việt Nam hằng năm, tiến tới cấp giấy chứng nhận chó giống Bắc Hà cho những chú chó thuần chủng. Đây là cơ sở để nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo tồn giống chó quý hiếm này”.

 Nguồn tin: Báo Lào Cai

Chó Bắc Hà – Khác với hầu hết các giống chó cưng khác, chúng là giống chó thuần chủng ở Việt Nam. Chúng nổi tiếng bởi những đặc điểm như mạnh mẽ, dẻo dai, cực kỳ thông minh và có tính kỷ luật hàng đầu.Chúng trở thành hình ảnh đại diện cho bản sức văn hóa Việt vì sinh ra từ vùng cao nguyên đá Trắng Bắc Hà – Lào Cai. Vì thế mà mặc dù không phải một món hàng hot trên thế giới thì chó Bắc Hà vẫn là giống chó cưng được nhiều người tìm kiếm giống thuần chủng. Nhưng không phải muốn là sẽ dễ dàng sở hữu giống chó Bắc Hà vì giống chó này khá hiếm và số lượng thuần chủng không nhiều nên những địa chỉ mua chó Bắc Hà uy tín là không nhiều, nhất là ở Hà Nội và các thành phố hiện đại.

Tìm mua chó Bắc Hà ở Hà Nội

Nếu bạn muốn ở ngay Hà Nội mà vẫn sở hữu một chú chó Bắc Hà thuần chủng, chất lượng có thể tìm đến địa chỉ tin cậy: Trại nhân giống chó Bắc Hà. Đây là một địa chỉ cung cấp giống chó rất uy tín.Ở đây các bạn có thể tìm kiếm được những chú chó Bắc Hà có kích thức, ngoại hình khỏe khoắn và đẹp mắt. Chó Bắc Hà ở đây còn được bán theo hình thức đấu giá để những chú chó được cơ hội tốt nhất đến với người chủ tốt và có khả năng kinh tê chăm sóc chúng.

Lanlanpet cũng là một địa chỉ đáng tin cậy nếu bạn mong muốn sở hữu một chú Bắc Hà thuần chủng. Tai Lanlanpet các bạn có thể đưa ra yêu cầu cụ thể về các giống chó để nhà cung cấp tìm kiếm ngay tại Bắc Hà – Lào Cai một chú chó vừa ý bạn.

Mua chó Bắc Hà ở chợ Khuyển Bắc Hà

Ngoài các địa chỉ mua chó Bắc Hà ở Hà Nội, các bạn có thể tìm thấy chó Bắc Hà chính thống ở chợ vùng cao Bắc Hà. Nếu bạn có khả năng lặn lội lên tận đây, có thể dễ dàng tìm thấy những chú chó có giá rẻ hơn rất nhiều từ vài trăm ngàn cho tới vài triệu đồng. Hầu hết mọi người dân ở đây đều đem chúng ra chợ để bày bán công khai, rất tiện cho người du lịch hay những ai “săn” chó Bắc Hà về thành phố.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý khi mua chó Bắc Hà tại địa bàn vì chúng mặc dù được bán ở đúng quê hương nhưng vì yếu tố lợi nhuận nên ngày càng có nhiều tiểu thương bán các giống chó lai để lừa người ít hiểu biết về giống chó này. Hơn nữa cần lưu ý về sức khỏe, các chỉ số mạnh khỏe của chúng và tiêm phòng ngay khi đem chúng về nuôi tại nhà.

Read More…

Viện Cây Giống Trung Ương.Giống mận tam hoa, mận tam hoa chất lượng chuẩn giống.I. Giới thiệu giống.Vào mỗi dịp đầu hè ngoài những đặc sản hoa quả nổi tiếng thì mọi người cũng không quên tìm mua những túi cây mận tam hoa về nhà thưởng thức. Vị ngọt dịu và giòn thơm đặc trưng của mận tam hoa đã gây nghiện cho nhiều người.Cây mận tam hoa có nguồn gốc lâu đời được trồng ở tỉnh Bắc Hà Lào Cai. Nơi đây được mệnh danh là vương quốc mận tam hoa với những cánh đồng rộng mênh mông mận tam hoa. Vào mỗi mùa hoa mận nở nơi đây được phủ trắng muốt một màu cực kì đẹp và hoành tráng.II. Yêu cầu điều kiện sinh thái.Mật độ, khoảng cách.Khoảng cách trồng 5m hoặc 5 x 4m (400-500 cây/ha). Đất xấu trồng mau, đất tốt trồng thưa hơn. Ghép lên gốc đào, cây mọc khỏe tán to, cũng trồng thưa hơn khi ghép lên gốc mận.Bổ hốc, đánh cây.Bổ hốc theo kỹ thuật thông thường và nên bổ sớm cho đất ải. Mận cũng như hồng là một cây rụng lá nên thời gian trồng thuận tiện nhất là tháng 12, 1 khi cây nghỉ đông. Thời kỳ này có thể trồng rễ trần nghĩa là đánh cây lên, rũ hết đất.Nếu có đất bùn ao tốt nhúng vào rễ bùn sau đó bó từng bó 10, 20 cây sau vài ngày trồng vẫn có thể sống 100%. Muốn trồng sống vào bất cứ thời gian nào trong năm nên ương cây trong bầu bọc polyetylen, 6 – 10kg đất, ghép khi cây còn ở bầu, bóc vỏ bỏ polyetylen khi trồng.Cách trồng.Móc một hốc nhỏ ở giữa vị trí trồng. Rọc đáy túi đựng bầu. Đặt cây vào vị trí, và rọc một đường từ trên xuống để lấy túi đựng bầu ra. Lấp đất giữ chặt cây. Cắm cọc cố định cây (cột cây bằng dây nilon).Kỹ thuật chăm sóc.Giữ ẩm: Sử dụng các vật liệu dễ tìm như rơm rạ, cỏ khô … đậy phủ xung quanh gốc để giữ ẩm. Tưới tiêu: Cung cấp nước cho cây thường xuyên nhất là ở thời kỳ mới trồng, và khô hạn kéo dài. Cây chuẩn bị ra hoa, cần giữ cho gốc cây khô ráo. Thời kỳ mang trái, cây rất cần nước để nuôi trái.Bón phân.Phân hữu cơ: Hàng năm nên bón cho cây 5 – 10kg. Phân hóa học: Năm thứ nhất: Bón cho cây khoảng 500 gram phân NPK 16-16-.

Ngày cuối năm, trên xã vùng cao Bản Già, huyện Bắc Hà, giữa trưa mà sương mù vẫn trắng xóa, nhiệt độ chỉ khoảng 8 độ C. Sau bữa cơm trưa đơn giản, Thào Mùa, thanh niên người Mông lại tiếp tục công việc quen thuộc là lặn lội đến những thôn, bản tít hút trên đỉnh núi để săn tìm loài chó “lửa” quý hiếm.

Bảo tồn loài chó quý của Bắc Hà

Thào Mùa chia sẻ rằng, từ lâu, người Bắc Hà, đặc biệt là dân tộc Mông, đã nuôi được giống chó lông xù, chó cộc đuôi dũng mãnh như sư tử, săn thú cực giỏi, mà trông nhà cũng rất tốt. Mấy năm trở lại đây, biết trên Bắc Hà có giống chó quý hiếm, nên nhiều người mê nuôi chó khắp nơi không ngại “đổ” tiền ra để được sở hữu giống chó này.

Cũng vì thế, giống chó ở Bắc Hà ngày càng bị săn lùng ráo riết, những chú chó con loại tốt có giá từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng, chó to mã đẹp có giá cả chục triệu đồng. Cá biệt, có chú chó lông xù màu đỏ, gọi là chó “lửa” là “hàng độc” đang được bán với giá 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng.

Chợ tù đế Bắc Hà thu hút đông du khách tới tham quan.

Lần này lên Bắc Hà đúng dịp áp Tết Mậu Tuất, tôi còn được mấy người bạn giới thiệu làm quen với anh Sùng Quang Quân, dân tộc Phù Lá ở xã Na Hối, người đam mê giống chó của Bắc Hà. Anh Quân bảo, muốn tìm hiểu về giống chó này thì phải đi chợ chó Bắc Hà, tiếng Mông gọi là “chợ tù đế”.

Quả thực, tôi đã đi nhiều chợ phiên vùng cao, nhưng chưa thấy ở đâu bán nhiều chó như “chợ tù đế” ở Bắc Hà. Đồng bào các dân tộc vùng cao Bắc Hà, Si Ma Cai, thậm chí từ Hà Giang mang về đây những chú chó đẹp nhất. Chó to, chó nhỏ đủ loại, có chú màu đen tuyền, có chú lại trắng như bông, có chú toàn thân vằn vện như hổ.

Là người có nhiều kinh nghiệm chọn mua chó Bắc Hà, anh Quân bảo, chó ở đây thuần chủng từ nhỏ đã có đôi tai cúp, lông xù như bông, khi lớn lên, lông chúng dài ra, phần lông cổ xù bờm sư tử đực, đuôi đẹp như đuôi sóc. Còn có loại chó H’Mông cộc đuôi từ khi mới sinh ra, tai vểnh, lông ngắn, dáng nhanh nhẹn như sói rừng, là những “thợ săn” bậc nhất.

Huyền thoại sói lửa cao nguyên

Theo lời các cụ già người Mông trên “cao nguyên trắng” kể lại, trước đây, trên vùng cao Bắc Hà có một đàn sói lửa, chúng sống trên núi cao, hay bắt gia súc của người dân. Một mùa đông giá rét, mọi người trong bản hoảng hồn khi thấy những con chó đực trong bản đều bị cắn chết bi thảm với nhiều vết thương.

Thì ra, con sói lửa đầu đàn đã xuống bản và cắn chết tất cả chó đực của xóm để giành quyền giao phối với đàn chó cái. Một thời gian sau đó, đàn sói lửa không về làng nữa và người ta thấy một số chó con được sinh ra có lông màu hung đỏ như chó sói, đặc biệt là tính có phần hoang dại, hung tợn. Nguồn gốc của chó Bắc Hà có lẽ bắt nguồn từ đó.

Ông Đoàn Văn Quang, người lính quê miền xuôi, lên Lào Cai lập nghiệp mấy chục năm nay, cũng là người sở hữu những chú chó lửa Bắc Hà đẹp nổi tiếng, chia sẻ: Tôi cũng từng nghe câu chuyện do những người già ở Bắc Hà kể lại, trước đây, “vua Mèo” Hoàng A Tưởng có nuôi một đàn chó “lửa” dũng mãnh lắm, chuyên phục vụ cho những chuyến đi săn hươu, nai, gấu, lợn rừng trên núi cao. Khi người Pháp lên Bắc Hà có mang theo đàn chó Tây, đó là giống chó chăn cừu nổi tiếng. Thấy “vua Mèo” có đàn chó dữ, người Pháp đưa đàn chó Tây đến để thách đấu nhưng những con chó tây to cao, hung tợn đã bị đàn chó “lửa” của Hoàng A Tưởng “bày binh bố trận” cắn cho tan tác.

Cũng theo ông Quang, giống chó Bắc Hà không chỉ có bộ lông xù nhìn oai vệ như sư tử mà còn rất tinh khôn, dũng mãnh, phẩm chất nổi bật nhất là khả năng trông nhà, bảo vệ chủ cực tốt. Nhà nào nuôi chó Bắc Hà thì ngay cả những tên trộm “cao thủ” mấy cũng phải kiềng.

“Đàn chó Bắc Hà của tôi bảo vệ nhà cực tốt, người lạ đặt chân vào cổng nhà hay khu vực thuộc lãnh thổ của gia đình đều bị chúng tấn công khi chủ vắng mặt. Chúng còn rất giỏi săn thú, biết phối hợp với nhau theo tổ chức của đàn rất ăn ý, con thú nào bị săn cũng không thể chạy thoát. Đặc tính này của chó Bắc Hà rất giống với chó sói”, ông Quang nói.

Nghe ông Quang kể khiến tôi nhớ lại câu chuyện có thật về đàn sói lửa nhiều lần về làng tấn công gia súc ở vùng cao tỉnh Sơn La, Kon Tum những năm qua. Tiếng tru của chúng trở thành nỗi ám ảnh của người dân địa phương. Theo các tài liệu ghi lại, ở vùng Tây Bắc, hai khu rừng còn nhiều chó sói lửa nhất là rừng Sốp Cộp giáp Lào và rừng Huổi Luông, cánh rừng giáp 3 huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) và Sìn Hồ, Than Uyên (Lai Châu).

Bảo vệ nguồn gen quý

Trở lại câu chuyện với Sùng Quang Quân, là người sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Bắc Hà, anh rất tự hào vì quê hương mình có giống chó quý hiếm. Buổi trưa hôm đó, tôi về thăm nhà anh Quân, vừa bước vào trang trại phía sau nhà, có đến hơn chục con chó to như sư tử chồm ra, con nào con nấy nhe nanh, xù lông khiến tôi giật thót tim. Anh Quân quát một tiếng “thôi”, đàn chó nghe lệnh đi vào chuồng không sủa nữa. Thì ra từ một người mê nuôi giống chó Bắc Hà, có thời gian làm nghề “săn quốc khuyển” để bán, từ năm 2023 anh đã làm một việc chưa từng có đó là bỏ ra cả trăm triệu đồng để mở một… trại chó Bắc Hà.

Anh Quân chia sẻ rằng, nhìn những chú chó Bắc Hà đẹp cứ dần dần bị bán đi, bị lai tạo thấy đau lòng, nên anh mới quyết tâm tuyển chọn đàn chó bố mẹ thuần chủng về nuôi với hy vọng sẽ bảo tồn được nguồn gen quý hiếm. Có thời điểm, trại chó của anh lên tới trên 80 con chó. Khi nhân ra được đàn chó con thuần chủng, anh Quân cung cấp cho những người thực sự đam mê và thường xuyên trao đổi kinh nghiệm về nuôi dưỡng, chăm sóc, huấn luyện giống chó Bắc Hà.

Vợ chồng ông Đoàn Văn Quang và những chú chó quý.

Trong giới mê săn chó cả nước, thì cái biệt danh Thành babilon ở thành phố Hải Phòng đã quá quen thuộc. Trò chuyện với tôi, anh Thành bảo vì mê chó Bắc Hà mà cách đây nửa năm đã bỏ ra hơn 100 triệu đồng để tuyển chọn giống chó “lửa” Bắc Hà về Hải Phòng nuôi sinh sản.

Hiện nay, trại chó của anh Thành có tới 170 con chó bản địa, gồm các dòng chó quý hiếm, như chó Phú Quốc, giống chó Bắc Hà, giống chó vùng cao đuôi cộc (một số người gọi là giống chó H’Mông).

Trong số đó, có 10 chú “chó lửa” Bắc Hà là anh Thành quý hơn vàng. Các cụ bảo “khuyển mã chi tình”, tôi đã nuôi rất nhiều dòng chó bản địa của Việt Nam, nhưng thấy chó Bắc Hà vừa có dáng đẹp, lại là giống chó hội tụ nhiều phẩm chất nổi bật như tình cảm, trung thành, tinh khôn, dũng mãnh, xứng đáng là “quốc khuyển”, anh Thành nhận xét.

Ông Nguyễn Minh Khang, Hiệp hội những người yêu chó giống Việt Nam (VKA), Trưởng Ban Phát triển chó bản địa của VKA chia sẻ với tôi: “Hiện nay, ở Việt Nam có 3 loài chó quý cần được bảo tồn là chó xoáy Phú Quốc, giống chó H’Mông đuôi cộc và chó Bắc Hà. Chúng tôi mong muốn rằng, trong thời gian tới sẽ sớm hoàn thiện Bản tiêu chuẩn chó giống Bắc Hà để giống chó này tham gia các hội thi, như Dog show Việt Nam hằng năm, tiến tới cấp giấy chứng nhận chó giống Bắc Hà cho những chú chó thuần chủng. Đây là cơ sở để nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo tồn giống chó quý hiếm này”.

Nguồn tin: Báo Lào Cai