Rết có một cặp vuốt ở vùng miệng có chứa chất độc, khi rết cắn chất độc sẽ theo vuốt đi vào trong cơ thể nạn nhân và gây nhức đầu, sốt, buồn nôn, co giật và thậm chí là hôn mê. Rết càng lớn thì lượng chất độc bơm vào cơ thể sau mỗi lần cắn càng nhiều và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Tùy trường hợp, có trường hợp chỉ gây dị ứng da sau đó hết liền, có trường hợp nạn nhân cảm thấy chóng mặt, ù tai, thậm chí là nôn mửa và co giật.
Triệu chứng tại chỗ: có 2 vết răng, từ nhẹ đến nặng như:
+ Đau dữ dội, sưng nóng đỏ, bọng nước, có thể gây hoại tử nông tại vết cắn kéo dài vài tuần. Gây yếu cơ tại chỗ
+ Ngứa, dị cảm, phù, nổi hạch và có thể gây chảy máu nhưng thoáng qua.
+ Sốt, mệt mỏi, đau nhức toàn thân.
+ Thở nhanh, ho, đau họng
+ Viêm hệ bạch huyết, hạch to
+ Buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy,
Ngay sau khi bị cắn sưng đau sau đó giảm dần nhưng sưng có thể kéo dài 1-2 ngày. Hầu hết các triệu chứng tại chỗ tự giảm dần trong vòng 1-2 ngày. Triệu chứng toàn thân nếu có kéo dài 4-5 giờ.
Sơ cứu như thế nào?
Đối với trường hợp 1: Rết cắn chỉ gây ra vết thương nhỏ, không có chất độc bơm vào cơ thể. Chúng ta có thể dung một ít dầu gió bôi vào vết thương là được.
Đối với trường hợp 2: Nạn nhân đã bị nhiễm độc của rết và các chất độc trong cơ thể gây ra hiện tượng ngộ độc.
Cách điều trị bằng nước dãi gà: Khi bị rết cắn, trước hết phải lấy vải, dây hay kiếm cái gì có thể buộc được để buộc vào phía trên vết cắn (thắt ga-rô) để hạn chế nọc rết truyền về tim. Sau đó tìm bắt ngay một con gà, dùng ngón tay móc họng gà lấy nước dãi rồi bôi vào vết rết cắn. Làm như thế hai hay ba lần thì cơn đau sẽ dịu bớt. Lý do: gà vốn là tử thần của rết. Con gà có nhiều bí ẩn trong mối quan hệ với loài rết nói riêng, với vũ trụ và con người nói chung. Vai trò “sát thủ” quan trọng nhất của gà đối với con rết là nước dãi của nó. Nước dãi gà có thể vô hiệu hoá nọc độc của rết và tiêu hoá con rết thành thức ăn ngon cho gà. Vì vậy nước dãi của gà đã trở thành bài thuốc chữa rết cắn rất hiệu nghiệm.
Cách điều trị bằng nước dãi ốc: Cũng giống như gà, ốc có quan hệ với rết, và quan trọng nhất là phần nhớt của ốc cũng có khả năng vô hiệu hóa độc của rết.
Trong dân gian vẫn còn nhiều mẹo trị rết cắn rất hay, quý khách tìm thông tin tại các trang chuyên về các bài thuốc đông y.
Một số mẹo hay khi bị rết cắn
Tỏi giã nát để đắp, rất nhanh hết đau nhức;
Hạt cây hoa mào gà nhai nhỏ hoặc giã nhuyễn, uống nước cốt còn bã đắp vào nơi rết cắn;
Rau sam một nắm rửa sạch, giã nát, đắp vào chỗ rết cắn;
Củ gấu rửa sạch, giã nát để đắp;
Vừng hạt một nhúm nhỏ, nghiền nát, đắp vào vết thương;
Lá bạc hà một nắm rửa sạch, giã nát để đắp;
Hạt mướp đắng rửa sạch, giã nhuyễn để đắp; hoặc thêm ít dấm rồi cho vào miệng ngậm, nuốt nước từ từ, bã đắp vào chỗ đau;
Cọng khoai môn tước bỏ vỏ, giã nhuyễn, trộn với cặn dầu dừa và vôi ăn trầu, đắp vào vết cắn, rất mau khỏi;
Dùng rau húng chanh hay tỏi giã nhuyễn, trộn với cặn dầu dừa và vôi ăn trầu đắp vào vết cắn;
Lá ớt giã nhỏ, đắp vào vết thương cho đến khi hết đau nhức, ngày đắp 1-2 lần cho đến khi khỏi.
Phòng tránh việc rết cắn bạn cần làm gì?
Để phòng tránh bị rết cắn, trong nhà nên dọn hết các vật dụng như chổi, đồ gỗ cũ, thảm, vải ướt ra ngoài hoặc kê lên cao… để tránh rết làm tổ. Không để trẻ em chơi nơi ẩm thấp có nhiều đồ đạc, gạch ngói mục cũ mà dễ bị rết cắn. Và đặc biệt, cần thực hiện tổng vệ sinh quanh nhà, lấp kín cống rãnh để diệt rết.
Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam nhấn mạnh, lần đầu tiên thời gian sản xuất Vắc xin Covid-19 chỉ trong 1 năm nên cần phải theo dõi sát sau tiêm.
Sáng 8/3, Việt Nam bắt đầu triển khai tiêm vắc xin ngừa Covid-19 của AstraZeneca tại 4 cơ sở y tế bao gồm: Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP. HCM, TTYT huyện Kim Thành và TTYT TP. Hải Dương.
Lần đầu tiên thời gian sản xuất Vắc xin Covid-19 trong 1 năm
Vắc xin này đã trải qua quá trình nghiên cứu và thử nghiệm rất khắt khe, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt, được WHO phê duyệt để sử dụng trong tình huống dịch bệnh khẩn cấp trên toàn thế giới.
Hiện nhiều nước cũng đang triển khai tiêm vắc xin Covid-19. Đây là chiến dịch tiêm vắc xin lớn nhất trong lịch sử nhân loại.
Theo TS Park, trên toàn thế giới, vắc xin ngừa Covid-19 đang không đủ cung ứng, dù tất cả các quốc gia đều muốn mọi người dân được tiêm nhưng số lượng vắc xin vẫn còn rất hạn chế.
“Trong bối cảnh vắc xin còn hạn chế, WHO rất hoan nghênh định hướng của Chính phủ Việt Nam khi tiêm ưu tiên tiêm cho những nhóm ưu tiên dựa trên đánh giá nguy cơ”, ông Park nói.
Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cũng nhấn mạnh, dù vắc xin đã được thử nghiệm, đáp ứng tiêm chủng an toàn nhưng đây là lần đầu tiên thế giới sản xuất một loại vắc xin trong thời gian chỉ 1 năm.
“Vì vậy chúng tôi nhấn mạnh cần phải có sự theo dõi sát, kiểm tra sau khi tiêm vắc xin 48 giờ cũng như tiếp tục theo dõi sau tiêm tại nhà để quá trình tiêm vắc xin đảm bảo an toàn”, TS Park lưu ý.
Ông Park đánh giá cao trong buổi tiêm đầu tiên, Việt Nam đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng, người tiêm được cung cấp thông tin đầy đủ và quy trình tiêm an toàn. Đây là tín hiệu tốt để Việt Nam tiếp tục triển khai chiến dịch tiêm chủng an toàn trong thời gian tới.
WHO mong muốn đồng hành cùng Chính phủ, Bộ Y tế trong quá trình tiêm vắc xin để rút ra bài học kinh nghiệm, từ đó đưa ra khuyến nghị cho người dân.
Việt Nam có thêm 4 triệu liều vắc xin trong 2 tháng tới
Bà Rana Flowers, Trưởng đại diện Unicef tại Việt Nam cho biết, cơ quan này đã liên hệ 10 hãng hàng không quốc tế để có thể vận chuyển miễn phí vắc xin đến 92 quốc gia nghèo và thu nhập thấp tham gia cơ chế vắc xin COVAX. Việt Nam là một trong những quốc gia thành viên của COVAX.
Khi Việt Nam đáp ứng đủ các quy định, COVAX sẽ chuyển 1,2 triệu liều AstraZeneca trong tháng 3 và 2,8 triệu liều trong tháng 4. Theo kế hoạch, trong năm 2023, COVAX sẽ chuyển cho Việt Nam 30 triệu liều vắc xin.
“Mục tiêu làm sao đưa vắc xin một cách nhanh chóng, an toàn về mặt y tế sức khoẻ để Việt Nam có thể khôi phục và phát triển kinh tế”, bà Rana Flowers nhấn mạnh.
Bà chia sẻ thêm, bản thân rất tự hào khi chứng kiến những mũi tiêm ngừa Covid-19 đầu tiên tại Việt Nam.
Tại họp báo, Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, đợt tiêm vắc xin phòng Covid-19 lần này là khởi đầu cho chiến dịch tiêm chủng có quy mô lớn nhất từ trước đến nay với hơn 100 triệu mũi tiêm được thực hiện trên toàn quốc.
Đây là sự đầu tư rất lớn của Chính phủ để phòng, chống dịch hiệu quả, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe người dân trên cả nước.
“Bộ Y tế kêu gọi người dân trên cả nước đến lượt mình hãy đi tiêm phòng Covid-19 để bảo vệ cho cá nhân, người thân, vì một cộng đồng khỏe mạnh, để đất nước sớm quay trở lại với cuộc sống bình thường”, Thứ trưởng Thuấn nhấn mạnh.
Thứ trưởng đề nghị Chương trình Tiêm chủng mở rộng và các đơn vị thực hiện tiêm chủng nghiêm chỉnh chấp hành những quy định về sử dụng vắc xin phòng Covid-19, giám sát chặt chẽ việc bảo quản và vận chuyển vắc xin để đảm bảo chất lượng tốt nhất từ khâu tiếp nhận, vận chuyển cho đến tận bàn tiêm; đảm bảo tiêm chủng an toàn, đúng đối tượng; xử lý nhanh chóng và hiệu quả các trường hợp phản ứng sau tiêm (nếu có).
Bên cạnh đó cần đẩy mạnh giám sát để phát hiện những bất cập trong quá trình triển khai tiêm chủng, kịp thời rút kinh nghiệm để hoàn thiện quy trình chuẩn tiêm chủng.
Theo Thứ trưởng Thuấn, Bộ Y tế đã phân bổ vắc xin cụ thể đến 13 tỉnh và 21 bệnh viện có điều trị bệnh nhân Covid-19. Vì vậy, kế hoạch tiêm những ngày tiếp theo sẽ do từng tỉnh phê duyệt, sắp xếp các đối tượng ưu tiên theo đúng Nghị quyết 21 của Chính phủ. Bộ Y tế chịu trách nhiệm theo dõi trong và sau tiêm chủng, sau đó sẽ tổng kết, đánh giá.
Ông Thuấn cho biết, trong năm nay Việt Nam sẽ có chắc chắn 60 triệu liều vắc xin AstraZeneca. Hiện Bộ Y tế đang đàm phán thêm với hãng dược Pfizer, Moderna, Sputnik V để có thêm vắc xin.
“Nguyên tắc là đàm phán hết sức khéo léo, đảm bảo chặt chẽ để có được vắc xin chất lượng, an toàn, hiệu quả với giá cả hợp lý nhất”, Thứ trưởng nói rõ.
Song song, Bộ Y tế cũng chỉ đạo quyết liệt các đơn vị nghiên cứu, sản xuất vắc xin của Việt Nam tích cực nghiên cứu, thử nghiệm để sớm có vắc xin sản xuất trong nước nhằm chủ động nguồn vắc xin phục vụ tiêm chủng.
Hiện tại, vắc xin Nanocovax của Nanogen đã bước sang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2, vắc xin Covivac của IVAC chuẩn bị thử nghiệm giai đoạn 1. Nếu thử nghiệm diễn ra suôn sẻ, dự kiến cuối năm 2023, đầu năm 2023, Việt Nam sẽ có vắc xin Covid-19 trong nước sản xuất.
Sẽ có khung tiêu chí để các đơn vị chủ động mua vắc xin
Trước câu hỏi của báo chí quốc tế về việc người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Việt Nam khi nào được tiêm vắc xin, Thứ trưởng Thuấn cho biết, trong đợt đầu, lượng vắc xin không có nhiều nên Việt Nam ưu tiên các tỉnh có dịch trước.
Sau đó tùy theo lượng cung ứng sẽ triển khai tiêm mở rộng cho các đối tượng khác theo từng bước, theo đúng tinh thần Nghị quyết 21, cố gắng làm sao bao phủ vắc xin cho toàn bộ người dân có chỉ định trong năm 2023-2023.
“Đối với người nước ngoài tại Việt Nam, Chính phủ sẽ cùng bàn bạc với đại sứ các nước. Nhóm cán bộ ngoại giao, cán bộ tiếp xúc với nhiều người cũng nằm trong nhóm đối tượng ưu tiên trong Nghị quyết 21”, Thứ trưởng Thuấn thông tin.
Bên lề họp báo, Thứ trưởng Thuấn cho biết thêm, hiện nhiều đơn vị, cá nhân muốn mua vắc xin cho người lao động, Bộ Y tế và Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch Covid-19 rất hoanh nghênh sự tham hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân muốn mua vắc xin tiêm cho cán bộ nhân viên.
“Tuy nhiên việc nhập vắc xin nào, tiêm như thế nào nhất thiết phải có sự đồng thuận, đồng ý của Bộ Y tế để xem xét những loại vắc xin nào đủ tiêu chuẩn, an toàn cho người tiêm, đặc biệt giá cả cũng phải hợp lý theo đúng quy trình, quy phạm. Bộ có thể sẽ đưa ra khung tiêu chí, tiêu chuẩn sau đó giao cho các đơn vị chuyên môn để cùng xem xét, hỗ trợ các đơn vị, doanh nghiệp, các tổ chức nếu có nhu cầu”, Thứ trưởng Thuấn nhấn mạnh.
Đối với các đơn vị đủ điều kiện tiêm, Trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố sẽ hướng dẫn các đơn vị tổ chức tiêm chủng cho các đối tượng theo quy định. Đối với các cơ sở y tế chưa công bố cơ sở đủ điều kiện tiêm chủng, Sở Y tế chỉ đạo việc triển khai các cơ sở tiêm chủng lưu động bảo đảm đủ điều kiện tiêm chủng để triển khai kế hoạch của địa phương.
Bệnh viện trung ương, tỉnh/thành phố, bệnh viện và Trung tâm Y tế cấp huyện sẽ tiêm cho các đối tượng là các cán bộ y tế, nhân viên tham gia phòng chống dịch tại cơ sở, các đối tượng đang điều trị tại bệnh viện và các đối tượng khác theo kế hoạch của địa phương nhưng phải đảm bảo đúng đối tượng theo quy định.
Các bệnh viện phải tổ chức đội cấp cứu tại đơn vị mình và hỗ trợ cho các điểm tiêm chủng, đặc biệt là các xã ở các vùng đi lại khó khăn, huy động ít nhất 1 đội cấp cứu lưu động tại mỗi cụm 3-4 xã theo sự phân công của địa phương.
Trong thời gian triển khai tiêm chủng vaccine phòng Covid-19, các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, thành phố phải dự phòng cơ số giường bệnh hồi sức tích cực nhất định (để trống tối thiểu 5 giường bệnh viện) để sẵn sàng xử trí trường hợp tai biến nặng sau tiêm chủng.
Trạm Y tế cấp xã sẽ tổ chức chiến dịch tiêm vaccine phòng Covid-19 tại trạm và điểm tiêm lưu động. Tiêm vaccine cho nhân viên y tế, nhân viên tham gia công tác phòng chống dịch, lực lượng quốc phòng, công an, giáo viên trên địa bàn, những người cung cấp các dịch vụ thiết yếu, những người già trên 65 tuổi đang sinh sống trên địa bàn và các trường hợp mắc bệnh mãn tính không điều trị nội trú theo kế hoạch của địa phương, sau khi kết thúc chiến dịch phải tiến hành tiêm vét cho các đối tượng chưa được tiêm (các đối tượng tiêm phải đúng quy định); bố trí trang thiết bị, phương tiện xử trí cấp cứu tại chỗ và phương án cụ thể để hỗ trợ cấp cứu trong trường hợp cần thiết.
Về phía bệnh viện, bệnh xá, cơ sở y tế thuộc các Bộ, ngành cần xây dựng kế hoạch, thực hiện tiêm cho các đối tượng thuộc ngành mình quy định và hỗ trợ cho ngành y tế để triển khai cho các đối tượng khác (trong trường hợp cần thiết); bố trí trang thiết bị, phương tiện xử trí cấp cứu tại chỗ và phương án cụ thể để hỗ trợ cấp cứu trong trường hợp cần thiết. Còn cơ sở tiêm chủng dịch vụ sẽ tiêm cho các đối tượng theo chỉ đạo của Sở Y tế.
Nhằm giám sát, xử trí sự cố bất lợi sau tiêm chủng, Cục Y tế dự phòng sẽ chủ trì, phối hợp với các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, Sở Y tế các tỉnh, thành phố, Trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố xây dựng hướng dẫn.
Trước khi có hướng dẫn, các cơ sở tiêm chủng, Cục Y tế dự phòng, Sở Y tế các tỉnh, thành phố, các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, Trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố, trung tâm y tế cấp huyện thực hiện giám sát chủ động sự cố bất lợi sau tiêm chủng theo Hướng dẫn của Bộ Y tế. Hệ thống giám sát sự cố bất lợi sau tiêm chủng bao gồm các đơn vị thực hiện và các đơn vị phối hợp từ trung ương đến địa phương.
Khi xảy ra trường hợp tai biến nặng sau tiêm chủng, quy trình điều tra, báo cáo và thông báo kết quả điều tra, xử trí trường hợp tai biến nặng sau tiêm chủng được thực hiện theo Nghị định của Chính phủ.
Nếu có trường hợp gặp tai biến nặng sau tiêm chủng, Hội đồng tư vấn chuyên môn sẽ đánh giá nguyên nhân tai biến nặng trong quá trình sử dụng vaccine; các hội đồng tư vấn chuyên môn đánh giá nguyên nhân tai biến nặng khi sử dụng vaccine từ cấp trung ương đến cấp tỉnh thành phố được thành lập, tổ chức và hoạt động theo Thông tư của Bộ Y tế.
Về vấn đề xử trí phản vệ trong quá trình sử dụng vaccine, quy trình chẩn đoán và xử trí phản vệ sẽ được các bệnh viện thực hiện đúng theo hướng dẫn phòng, chẩn đoán và xử trí phản vệ của Bộ Y tế. Quy trình xử trí này được đào tạo định kì cho các cán bộ tham gia vào quá trình tiêm tại các tuyến, các cơ sở khám chữa bệnh.
Trước đó, trưa 24/2, chuyến bay chở 117.600 liều vaccine Covid-19 của AstraZeneca về đến sân bay Tân Sơn Nhất, chúng tôi phục vụ nhu cầu phòng chống dịch cấp bách hiện nay. Lô vaccine này được vận chuyển từ Hàn Quốc về Việt Nam, dự kiến sẽ ưu tiên tiêm cho hơn 50.000 người, mỗi người tiêm 2 mũi.
Nguồn kenh14
Các nhà khoa học tại Đại học Oxford (Anh) đang nghiên cứu đưa vắc xin Covid-19 vào cơ thể người theo những cách khác, không cần tiêm nhưng lại có thể tạo ra phản ứng miễn dịch tốt hơn, theo Daily Mail.
Người dẫn đầu nghiên cứu này là giáo sư Sarah Gilbert. Nhóm của bà đang nghiên cứu theo 2 hướng. Đó là dùng vắc xin dưới dạng xịt mũi, giống với vắc xin cúm cho trẻ em, hoặc tạo ra viên nén, giống với vắc xin bại liệt.
Tiêm vắc xin không phải là cách tốt duy nhất để chống lại virus đường hô hấp. Với vắc xin trị dạng bệnh này, mục tiêu của thuốc là kích thích hệ miễn dịch hoạt động mạnh ở đường hô hấp trên, sau đó là đường hô hấp dưới. Đây vốn là những nơi virus gây viêm nhiễm cho cơ thể, giáo sư Gilbert giải thích.
Tạo ra được vắc xin Covid-19 ở dạng xịt hoặc dạng viên mang lại rất nhiều lợi ích. Lợi ích thấy rõ nhất có lẽ là với những người sợ kim tiêm. Vắc xin dạng xịt hay dạng viên cũng giúp quá trình bảo quản, vận chuyển dễ dàng hơn, đặc biệt là vận chuyện quãng đường xa đến nước khác.
Thuốc dạng viên hay dạng xịt mũi có thể nhắm tốt hơn đến các tế bào miễn dịch trong phổi, cổ họng và mũi. Thậm chí, cách này có thể khiến vắc xin trở nên hiệu quả hơn.
Vắc xin dưới dạng xịt hay dạng viên đều sẽ được các nhà khoa học nghiên cứu, đánh giá và có thể phải mất thời gian để phát triển. Sau khi bào chế thành công, vắc xin dạng xịt hay dạng viên sẽ thử nghiệm để kiểm tra về độ an toàn và hiệu quả.
Đây không phải là nghiên cứu đầu tiên phát triển vắc xin Covid-19 dưới dạng xịt. Hiện tại, công ty dược Codagenix có trụ sở ở Mỹ đang tiến hành thử nghiệm một loại vắc xin Covid-19 dạng xịt mũi. Nghiên cứu thực hiện lâm sàng trên hàng chục người, đã bắt đầu từ tháng 1.2023 ở thành phố London (Anh), theo Daily Mail.